Kedi ve Köpeklerde Davranış Bozukluğu ve Stres Desteği

Günlük yaşamda evcil kedi ve köpeklerin sinir sistemi, dış çevresel etkilere bazen çok fazla tepki vermektedir. Aslında kedi ve köpekler sandığımızdan çok daha fazla stres yaşamaktadır. Bir kedi ya da köpekte stres yaygın olmakta hatta kronik bile olmaktadır. Çoğu zaman evcil hayvanlar sinir patlamaları yaşar ve buna davranış bozuklukları da eşlik etmektedir. Bu da evcil hayvanlarda çok ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Ağır vakalarda klinik ortamında muayene ve veteriner hekimden yardım alınması gerekmektedir.

Davranış Bozukluklarının Anlaşılması

Genelde evcil hayvanlarda davranış bozuklukları sahipleri tarafından anında anlaşılabilen bir durum olmaktadır. Hayvanın davranışlarında çok büyük değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Genelde evcil hayvan stres belirtileri şu şekilde olmaktadır:

-Hayvanda görünebilir şekilde artan kalp atış hızı ve nefes alma hızı ortaya çıkmaktadır.

-Evcil hayvan nefes darlığı ve nefes almada zorluk çekmektedir.

-Hayvanda çok yüksek derecede artan vücut ısısı görülmektedir.

-Daha önce görülmemiş artan kan basıncı ortaya çıkmaktadır.

-Hayvanda kas titremeleri hissedilebilir şekilde artmaktadır.

-Hayvanda artan uyarılabilirlik ortaya çıkmaktadır.

-Aşırı tükürük ortaya çıkmaktadır.

Genişlemiş gözbebekleri, kafaya bastırılmış kulaklar, kuyruk seğirmesi, kabarık kürk, kavisli sırt, korkunç sırıtma gibi dış belirtiler de ortaya çıkmaktadır.

-Hayvan beslenmesinde yiyecekleri hızlı yeme gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

-Her zaman yaptığı işlerden biri olan yürüyüşe çıkmada isteksizlik.

-Etrafta olup biten olaylara karşı kayıt kalmak

-İlgisizlik, depresyon, uyuşukluk ve uyku bozuklukları

-Bütün bu stres belirtileri evcil hayvan sahipleri tarafından açıkça görülmekte ve hissedilmektedir.

Stres Kaynakları ve Etkileri

Günlük yaşamda evcil hayvanlarda stres nedenleri pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Stres kaynaklarının başında hayvan seslerden, gürültüden ve sıcaklık değişikliklerinden korkabilir. Misafirler, yeni insanlar da evcil hayvanlarda stres meydana getirmektedir. Evcil hayvanın ikamet ettiği yerde onarım çalışmaları var ise bu da hayvanda stres kaynağı oluşturmaktadır.

Evcil hayvanlarda stresin fiziksel etkileri de ortaya çıkmaktadır. Stres birçok somatik hastalığın gelişmesinin nedenlerinden biri olmaktadır. Örneğin; kedi idiyopatik sistiti stres kaynaklı ortaya çıkan bir hastalık olmaktadır. Bazı durumlarda hayvanların stres faktörlerine uzun süre maruz kalması kronik depresif bir durumun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Stres altındaki hayvanlarda metabolik süreçler baskılanmaktadır. Bun bağlı olarak da vücudun koruyucu özellikleri azalmaktadır. Hayvan savunmasız hale gelmekte ve yüksek hastalık veya kronik hastalıkların çoğalma riski ortaya çıkmaktadır. Böylece duygusal şoklar tüm organizmanın bir bütün olarak işleyişini etkilemektedir.

Davranışsal Terapiler ve Yaklaşımlar

Hayvanlarda bazı davranış bozuklukları nörolojik ya da hormonel ya da iç hastalıkları kökenli olmaktadır. Buna bağlı olarak da davranış bozuklukları tanısı veteriner hekim tarafından konulmaktadır. Hayvanın davranış bozukluğu yaşadığı tanısı konulduktan sonra yapılacak tedavi süreçleri, davranışsal terapi yöntemleri gibi çözümler üretilmektedir. Hayvandaki değişimin nedenine bağlı olarak sorunun kökenine göre medikal tedaviler, davranışsal terapi yöntemleri veya da her ikisi de uygulanmaktadır.

Bütün bu tedavi yöntemleri veteriner hekim tarafından uygulanmaktadır. Hayvan dostu evcil hayvan sahipleri pozitif pekiştirme yöntemi ile evcil hayvanların istenilmeyen davranışlardan kaçınmalarını ve istenilen davranışları da tekrarlamalarını sağlamaktadır. Bu tamamen ödüllendirme tekniği ile ilgili olmaktadır.

Stres Azaltıcı Ürünler ve Kullanımları

Hayvanlarda stresli bir durum yaşandığı zaman feromon difüzörler, en iyi kurtarıcı olmaktadır. Sakinleştiren, hayvanların rahatlamalarına ve kaygılarını azaltmalarına yardımcı olan bir ilaçtır. Bu ilaçlar kedi ya da köpeğin sakin olmasını sağlarken aynı zamanda olup bitenlerin farkında olmasını ve dış dünyayla etkileşime geçmesini sağlamaktadır. Genelde de bağımlılık yapmazlar. Bunun yanında evcil hayvanlar için stres azaltıcı oyuncaklar da tedavi sürecinde çok büyük fayda sağlamaktadır.

Oyuncaklar hem sakinleştirici hem de eğlenceli bir role sahip oldukları için evcil hayvan tedavilerinde çok sık kullanılmaktadır. Kedi ya da köpeğinizin en sevdiği gösterdiği oyuncakları ya da aktiviteleri belirleyip, onun zihinsel uyarımını yüksek seviyelere çekebilirsiniz. Genel itibarı ile her hayvanın hastalığı farklı olmakta en uygun tedavi de veteriner tarafından sağlanmaktadır.

Veteriner ve Uzman Danışmanlığı

Kedi ya da köpeklerin davranış bozuklukları ya da stres hallerinde en uygun tedavi yöntemleri davranışsal uzmanlar tarafından uygulanmaktadır. Bu tamamen evcil hayvanın stres kaynağına bağlı olarak değişmektedir. Genelde veteriner tavsiyeleri stresin ortaya çıkmasını ya da tedavi edilmesini sağlayana en önemli etkenlerden biri olmaktadır. Stres kaynaklı olarak hayvana da ortaya çıkan davranış bozuklularında kullanılan antidepresanlar; saldırganlık veya psikojenik kaşıntı gibi yan etkilere neden olmaktadır. Buna bağlı olarak da kullanım yalnızca bir veterinerin gözetimi altında mümkündür. Her konuda veterinerden tavsiye almak ya da tedavi yöntemi almak en doğru davranış olmaktadır.

Beslenme ve Diyetin Rolü

Psikolojik sorun yaşayan evcil hayvanlarda, stres kaynaklı davranışsal bozuklukları iyileştirmek için veteriner tarafından tasarlanmış birçok diyet bulunmaktadır. Burada sadece doğru diyeti seçmek ve yeni bir diyete geçiş sırasında bir takım kurallara uymak gerekmektedir. Bu diyet yalnızca bir veteriner tarafından yalnızca belirli endikasyonlar için reçete edilmektedir. Genelde stres azaltıcı diyetler hayvanlar üzerinde olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Bunun yanında sağlanan beslenme desteği ile en uygun tedaviler uygulanarak, stres tamamen ortadan kaldırılmaktadır.

Çevresel Düzenlemeler ve Stres Azaltma

Evcil bir hayvan için çevrede güvenlik ve tutarlılık duygusu son derece önemli olmaktadır. Bir hayvanda sinir şokunun en yaygın nedeni de olağan yaşam biçimindeki bir değişiklikler olmaktadır. Kişinin görüşüne bağlı olarak mobilyaların yeniden düzenlenmesi, evdeki yeni nesnelerin ortaya çıkması gibi önemsiz ev içi çevresel düzenlemeler çok büyük stres kaynakları meydana getirmektedir.

Bu gibi durumlarda hayvan için sakinleştirici ortamlar yaratmak son derece etkili olmaktadır. Bunun yanında hayvanın dikkatini yeni eğlencelere çevirmek gerekmektedir.

Alışılmadık bir oyuncağa ilgi göstermek, daha fazla ilgi ve şefkat göstermek, onunla konuşmak stres azaltma yöntemlerinden olmaktadır. Başka bir teknik de fiziksel aktiviteyi kademeli olarak artırmaktır. Bu da stresi azalmaya yardımcı olmaktadır. Her hayvanın bireysel ihtiyaçları ya da tercihleri farklı olmaktadır. Buna bağlı olarak da zihinsel uyarım için en doğru aktiviteleri seçmek gerekmektedir. Aynı zamanda, evcil hayvanın yaşına, sağlığına ve fiziksel yeteneklerine en uygun aktiviteler seçilmelidir.

Kediler ve Köpekler için Egzersiz ve Aktiviteler

Stresin etkisi evcil hayvan üzerinden atmak için fiziksel aktiviteler en doğru tedavi yöntemlerinden biri olmaktadır. Bu konuda hayvanı daha fazla hareket etmeye zorlamak, onunla açık hava oyunları oynamak, tırmanma oyun seti kurmak en iyi seçeneklerden biri olmaktadır.

Fiziksel aktivite köpek ve kedilerde stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olmaktadır. Çünkü egzersiz, iyi hissetme hormonları olan endorfinlerin salgılanmasını sağlamaktadır. Yürümek çoğu evcil hayvan için fiziksel aktivitenin temel dayanağı olmaktadır. Düzenli yürüyüşler onları yalnızca fiziksel olarak formda tutmakla kalmaz, aynı zamanda stres kaynaklarından da uzak tutar. Genelde kedi ya da köpeklerde mental stimulation almak da son derece etkili bir yöntem olmaktadır. Bunun neticesinde evcil hayvanlara hem huzurlu hem de mutlu bir çevre sağlanmış olmaktadır.

Kedi ya da köpek sahipleri için hayvanların psikolojik sağlığı son derece önemli olmaktadır. Stres her hayvanda farklı sağlık problemlerinin çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle evcil hayvanlarda davranış bozuklukları ortaya çıktığı zaman veteriner hekim kontrolünde en yakın zamanda en uygun tedavilerin uygulanması gerekmektedir.